Hợp tác xã lao đao vì dịch bệnh Covid-19

Thứ ba - 21/04/2020 21:01

- Mô hình kinh tế hợp tác xã (HTX) vốn dĩ đã gặp muôn vàn khó khăn trong kinh tế thị trường, nay lại phải đối mặt với những tác động tiêu cực của dịch bệnh Covid-19, khiến khó lại chồng lên khó. Theo ông Ngô Gia Thởi, Chủ tịch Liên minh HTX tỉnh, toàn bộ các HTX trên địa bàn tỉnh đều bị ảnh hưởng bởi dịch bệnh với những mức độ khác nhau. Trong đó, các HTX vận tải, tiểu thủ công nghiệp, thương mại, dịch vụ du lịch… bị ảnh hưởng nặng nề nhất.

        Ông Đoàn Xuân Huệ, Chủ tịch HĐQT kiêm Giám đốc HTX ô tô vận tải hành khách Sông Gianh (TX. Ba Đồn) đầy lo âu cho biết, từ khi dịch bệnh bắt đầu diễn biến phức tạp vào đầu tháng 3, 67 ô tô (trong đó có 62 xe cố định) đã hoạt động cầm chừng, số chuyến ngày càng giảm và đến ngày 22-3 chỉ còn duy trì một vài chuyến. Đến 28-3 thì dừng hẳn mọi hoạt động. Từ ngày 17-4, vận tải hành khách trên địa bàn tỉnh được tạo điều kiện hơn, nhưng các tuyến cố định của HTX đều chủ yếu là đi ngoại tỉnh, như: Thừa Thiên-Huế (trên 20 xe), TP. Đà Nẵng, TP. Vinh, Bình Phước, Bình Dương, TP. Hồ Chí Minh…, nên HTX vẫn chưa hoạt động lại.
“10 thành viên trong Ban quản trị HTX đều không có thu nhập từ hơn 2 tháng qua. 150 thành viên HTX còn lại cũng không khá hơn là bao khi thu nhập thiếu ổn định và giờ thì xe phải nằm một chỗ. Anh em đang gặp vô vàn khó khăn, đặc biệt có 3 thành viên hoàn cảnh gia đình rất vất vả”, ông Huệ chia sẻ thêm.
       Trên thực tế, xe ô tô là tài sản của các thành viên, chủ yếu nhờ vay mượn, nhất là vay ngân hàng. Giờ xe không chạy, thu nhập không có mà các món nợ vẫn phải trả lãi hàng tháng. Vì vậy, theo ông Huệ, HTX rất mong muốn hỗ trợ kinh phí để duy trì hoạt động của HTX, đồng thời, giúp các thành viên được giãn nợ, giảm lãi suất… với các khoản vay.
       Không chỉ HTX vận tải, các HTX làng nghề cũng rất gian nan trong việc duy trì nghề truyền thống khi không chỉ đầu vào nguyên liệu khan hiếm mà đầu ra cũng thiếu ổn định.
      Chị Phan Thị Cẩm Tú, Chủ tịch HĐQT kiêm Giám đốc HTX làng nghề truyền thống Tân An (Quảng Thanh, Quảng Trạch) chia sẻ, do khâu vận chuyển hạn chế, khâu tiêu thụ gặp nhiều khó khăn, từ ngày 20-3 đến giữa tháng 4, sản phẩm của HTX hầu như không đưa ra được thị trường.

9 xe tuyến bến xe Ba Đồn-bến xe Miền Đông của nhà xe Xuân Truyền (HTX ô tô vận tải hành khách Sông Gianh) đều không hoạt động từ cuối tháng 3 đến nay.

       Trước đây, ngày thường, HTX duy trì nguồn nhân lực từ 80 đến 100 người để sản xuất 7-8 loại bánh, thì nay chỉ còn khoảng 30-40 người và cũng vài ngày mới chạy máy móc/lần. Doanh thu của HTX vì thế cũng giảm mạnh, từ 200-250 triệu đồng/tháng xuống còn 80-90 triệu đồng/tháng.
       Hiện chị em vẫn chuẩn bị hàng để khi dịch bệnh Covid-19 được kiểm soát tốt sẽ tiếp tục xuất xưởng. Tuy nhiên, theo chị Tú, HTX rất mong muốn được giãn nợ và có cơ hội vay thêm vốn để mở rộng sản xuất, đẩy mạnh khâu truyền thông quảng bá cho sản phẩm sau khi hết dịch.
      HTX mây tre đan Vân Sơn là một trong các HTX tiểu thủ công nghiệp gặp nhiều thách thức trong “vòng xoáy” Covid-19. Ông Lê Viết Sơn, Chủ tịch HĐQT kiêm Giám đốc HTX cho hay, kể từ lô hàng xuất xưởng ngày 20-3 đến nay, HTX đã tạm dừng hoạt động, 35 công nhân kỹ thuật tạm nghỉ, đó là chưa kể đến một số lượng lớn lao động thời vụ chuyên đi khai thác nguyên liệu cũng không có việc làm. Vậy là HTX không có đầu vào nguyên liệu; thị trường tiêu thụ ở Hà Nội, Thái Bình, TP. Hồ Chí Minh đóng băng, ngay cả thị trường tiềm năng ở tỉnh Nakhon Pathom (Thái Lan) cũng ngưng trệ.
       Trước mắt, nhu cầu về mây mắt cáo trên thị trường khá lớn, HTX cũng đã được một số công ty mời ký kết hợp đồng và phối hợp với huyện để mở lớp đào tạo nghề cho người lao động, tuy nhiên, do diễn biến dịch phức tạp nên chưa triển khai được. HTX mong muốn được hỗ trợ vốn vay sau khi hết dịch để khôi phục sản xuất, tạo việc làm cho người lao động, bắt tay thực hiện các kế hoạch đào tạo nghề mây tre đan.
      Chủ tịch Liên minh HTX tỉnh Ngô Gia Thởi cho biết thêm, theo thống kê, tính đến giữa tháng 4-2020, toàn tỉnh có 1 liên minh HTX và 335 HTX bị ảnh hưởng bởi dịch bệnh Covid-19 với các mức độ khác nhau. Đối với lĩnh vực dịch vụ sản xuất nông nghiệp có 2 nhóm HTX bị ảnh hưởng. Theo đó, nhóm HTX dịch vụ sản xuất nông nghiệp bị ảnh hưởng ít hơn so với các lĩnh vực khác; nhóm HTX sản xuất hàng nông sản, cây giống, chăn nuôi, thủy sản bị ảnh hưởng từ 30-50%. Nguyên nhân chủ yếu là do giãn cách xã hội, phương tiện vận tải không lưu hành, người dân hạn chế ra đường nên không cung ứng được nguyên liệu đầu vào, dừng sản xuất, không tiêu thụ được sản phẩm, giá cả hạ, doanh thu thấp so với cùng kỳ năm 2019.
        Đáng chú ý, đối với lĩnh vực giao thông vận tải, các HTX bị ảnh hưởng mạnh với khoảng 80-90%, nhất là trong thời gian giãn cách xã hội, bị ảnh hưởng 100%. Những HTX thuộc lĩnh vực dịch vụ thương mại mặc dù chuẩn bị đủ hàng hóa, giá cả ổn định nhưng lượng tiêu thụ dưới 50%, hàng tồn đọng nhiều.
Các HTX thuộc lĩnh vực tiểu thủ công nghiệp, dịch vụ du lịch, xây dựng bị ảnh hưởng từ 30-50%. Một số HTX không tiêu thụ được hàng dẫn đến hư hỏng, thiệt hại, thiếu vốn hoạt động. (HTX nón lá Mỹ Trạch tồn đọng 6.000 chiếc nón, trị giá trên 150 triệu đồng, hàng bán ở thị trường Lào, nay tồn đọng, hư hỏng có thể mất trắng…). Riêng lĩnh vực tín dụng bị ảnh hưởng khoảng 30- 40% do sản xuất, kinh doanh đình trệ, người giao dịch giảm.
        Giải pháp trước mắt là động viên các HTX vượt qua khó khăn, sẵn sàng chuẩn bị phương án, kế hoạch, kịch bản để khi dịch bệnh được kiểm soát tốt sẽ tiếp tục phục hồi sản xuất. Các HTX cũng cần mạnh dạn đề xuất các yêu cầu hỗ trợ về vốn, thuế để cơ quan chức năng xem xét giải quyết.
                                                                                           Mai Nhân

Tác giả bài viết: Mai Nhân

Nguồn tin: Từ Báo Quảng Bình