HTX NÔNG NGHIỆP THỐNG NHẤT, ĐỒNG PHÚ- 55 NĂM HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN

           
            Những năm 1965-1975, trên chiến trường miền Nam lực lượng cách mạng ngày càng lớn mạnh. “Chiến tranh đặc biệt” của Đế quốc Mỹ hoàn toàn phá sản, chúng phải chuyển sang thực hiện “ Chiến tranh cục bộ” với mưu đồ mở hai gọng kìm lớn. Ở miền Nam chúng áp dụng chiến thuật “phản ứng linh hoạt”, ở miền Bắc thực hiện “leo thang bắn phá ngày càng cao đưa miền Bắc trở về thời kỳ đồ đá”. Lúc này, địa bàn Đồng Phú ở vào vị trí xung yếu, có nhiều mục tiêu chính trị, quân sự, giao thông vận tải, vùng dân cư tập trung đông, nên máy bay Mỹ đã tập trung đánh phá, nhiều trường học, trạm xá, trụ sở cơ quan...đều bị bom đạn cày xới, san bằng.
             Tuy chiến tranh ác liệt nhưng các tổ dân quân trực chiến ngày đêm bám trận địa sẵn sàng đánh trả máy bay địch. Nông dân bám ruộng, bám đồng đẩy mạnh thâm canh tăng năng suất. Phong trào thi đua “ hai giỏi” được phát động và hưởng ứng toàn diện, rộng khắp. Đồng Phú làm nghĩa vụ “Thóc không thiếu một cân, quân không thiếu một người”. Đã chi viện lương thực, thực phẩm cho binh trạm 16 và các đơn vị bộ đội để chuyển hàng vào các điểm chốt trên Cồn Tiên, Dốc Miếu, Lao Bảo... mỗi năm 200 tấn lương thực; 1200 tấn rau xanh các loại và 22 tấn thịt lợn, gà. Lực lượng lao động ở địa phương với khẩu hiệu “ Một tấc không đi, một ly không rời”. Vừa bám đồng ruộng, trại chăn nuôi, sản xuất rau màu vừa phục vụ chiến đấu tại chỗ. Hàng năm hoàn thành cấy 170 ha lúa, 50 ha rau màu các loại tươi tốt.. Mặc dù thời kỳ này địch đánh phá ác liệt phải di chuyển trại chăn nuôi đến 3 địa điểm nhưng HTX vẫn duy trì trại lợn 500 con trong đó có 80 lợn nái, nhờ vậy đủ thực phẩm cho binh trạm 16. Đồng chí Trần Thị Dên- một điển hình chăn nuôi giỏi được tặng Huy hiệu Bác Hồ. Bên cạnh mục tiêu bám ruộng, bám đồng, bám hố bom mà sản xuất thâm canh và phục vụ chiến đấu, xã viên HTX- chị Hà Thị Bé chỉ huy bắn tan xác chiếc máy bay F4H và phối hợp các đơn vị pháo bắn rơi 5 chiếc máy bay Mỹ, được Nhà nước tặng thưởng Huân Chương.
             Thời kỳ 1975-1997, sau khi miền Nam hoàn toàn giải phóng, phong trào HTX ngày càng phát triển. Việc cải tiến quản lý, tổ chức lại sản xuất trong các HTX nông nghiệp được đẩy mạnh. Quy mô các HTX nông nghiệp tiếp tục được mở rộng. Năm 1981, Chỉ thị 100 ra đời đã khoán sản phẩm đến nhóm và người lao động từng bước đưa năng suất lao động lên cao góp phần nâng cao đời sống nhân dân. Ngày 5/4/1998 Bộ Chính trị Trung ương Đảng đã ra Nghị quyết số 10/BCT về “ Đổi mới quản lý kinh tế Nông nghiệp” nhằm giải phóng mạnh mẽ sức sản xuất trong nông nghiệp. nghị quyết đã khẳng định hộ xã viên là đơn vị kinh tế tự chủ ở nông thôn, được nông dân phấn khởi, tin tưởng và nhiệt liệt hưởng ứng. Khoán 10 như một luồng gió mới xua tan những bế tắc trong sản xuất nông nghiệp. Đã khai thác triệt để và khuyến khích khả năng sáng tạo của người lao động. Hoạt động của HTX đã có bước đổi mới, bộ máy quản lý tinh giản, phát huy năng lực chỉ đạo điều hành trên cơ sở phương hướng sản xuất do đại hội xã viên quyết định. Ban quản lý HTX đã chuyển sang làm dịch vụ sản xuất, xã viên bước đầu xác định vai trò tự chủ của mình. Trên cơ sở quán triệt Nghị quyết 10 của Bộ Chính trị, Chỉ thị 68 của Ban Bí thư Trung ương Đảng ngày 25/5/1996 về phát triển kinh tế hợp tác trong các ngành, các lĩnh vực kinh tế; thực hiện Nghị định 64/CP của Chính phủ về giao ruộng đất ổn định lâu dài cho hộ nông dân và sau khi Luật HTX ra đời năm 1996, có hiệu lực từ 1/1/1997, HTX nông nghiệp Thống Nhất Đồng Phú đã có bước chuyển biến tích cực về nhận thức và hành động. Thực hiện tích tụ và tập trung ruộng đất, chuyển dịch cơ cấu kinh tế, cơ cấu lao động, khuyến khích phát triển sản xuất hàng hóa. HTX coi đây là khâu đột phá trong quá trình thực hiện Công nghiệp hóa, hiện đại hóa, xóa đói, giảm nghèo tiến tới làm giàu trong nông nghiệp, nông thôn. Từ nhận thức đó, để thực hiện đường lối đổi mới của Đảng, từng bước đi vào sản xuất hàng hóa, đẩy mạnh quá trình hợp tác hóa trên cơ sở phát triển kinh tế hộ, ruộng đất phải được tập trung ở quy mô hợp lý. HTX đã vận động các hộ chuyển đổi ruộng đất cho nhau, từng bước tích tụ ruộng đất, tác động để một số hộ chuyển sang ngành nghề khác tạo nên sự tích tụ và tập trung ruộng đất cao hơn. Quá trình tích tụ và tập trung ruộng đất đã làm thay đổi một bước về cơ cấu sản xuất, phân bố lao động, nâng cao hiệu quả kinh tế. Đến cuối năm 1998 số hộ làm nông nghiệp từ 413 hộ giảm xuống còn 284 hộ, số lao động nông nghiệp từ 906 giảm xuống giảm xuống 610 lao động và đã có 296 lao động chuyển qua làm ngành nghề khác như nuôi trồng thủy sản: 160 lao động; vận tải nhỏ, máy móc làm đất: 60 lao động; dịch vụ sửa chữa, cơ khí, thương mại: 76 lao động. Sau khi thực hiện dồn điền đổi thửa, chỉ còn lại 1-2 thửa, rất thuận lợi cho việc đưa cơ giới hóa và áp dụng các tiến bộ kỹ thuật vào sản xuất nông nghiệp.
               Con đường tích tụ ruộng đất với quy mô cho mỗi hộ tăng là tiền đề cho quá trình sản xuất hàng hóa. Bình quân ruộng đất cho mỗi lao động tăng, đặc biệt đã hình thành kinh tế trang trại, có trên 35 hộ có ruộng đất từ 1-5 ha, thu nhập từ 50-60 triệu đồng/ha/năm. Trên đồng ruộng phát triển mô hình lúa, cá, vịt; một vụ năng suất thấp đã được nhà nước và nông dân đầu tư xây dựng ao hồ nuôi trồng thủy sản mặn, lợ, có nhiều hộ thu nhập từ 70-100 triệu đồng/năm. Đã phát huy các nguồn lực trong dân để phát triển kinh tế. Từ khi hộ gia đình được xác định là đơn vị kinh tế tự chủ, Ban quản trị HTX đã kịp thời chuyển hướng sang hoạt động dịch vụ phục vụ sản xuất, đổi mới phương thức hoạt động, nâng cao chất lượng dịch vụ và hiệu quả sản xuất của kinh tế hộ. Trong chuỗi thành quả của HTX, các đồng chí lãnh đạo HTX cho rằng đây là thành quả lớn nhất, phát triển đúng hướng theo chủ trương của Đảng và Nhà nước. Đây cũng là bài học rút ra  nhằm làm cơ sở cho HTX đi lên thực hiện quá trình Công nghiệp hóa, hiện đại hóa nông nghiệp, nông thôn, xây dựng nông thôn mới. Sau khi Luật HTX năm 1996 có hiệu lực thi hành, HTX đã tiến hành Đại hội chuyển đổi theo chỉ đạo điểm của Tỉnh. HTX đảm nhiệm các khâu dịch vụ mà hộ xã viên không đủ sức làm hoặc làm không có hiệu quả như: dịch  vụ ruộng đất;  thủy lợi tưới, tiêu; tuốt lúa; vật tư; giống cây, con; bảo vệ thực vật; bảo vệ đồng; khuyến nông; tín dụng nội bộ, cho nông dân vay vốn mua máy cày phục vụ làm đất
Năm 2015, thực hiện Luật HTX năm 2012 và các văn bản hướng dẫn liên quan, HTX đã tổ chức Đại hội chuyển đổi, tổ chức lại HTX hoạt động phù hợp theo Luật HTX năm 2012. Đến nay HTX có  362 thành viên với tổng nguồn vốn hoạt động hơn 8 tỷ đồng, diện tích sản xuất 110 ha. Từ khi hình thành năm 1960 đến nay, HTX đã được trải qua 7 thời kỳ lãnh đạo chỉ đạo của 7 đồng chí Chủ nhiệm. Hiện nay, Đồng chí Trần Kim Dưỡng là Chủ tịch Hội đồng quản trị kiêm Giám đốc, cũng là người lãnh đạo HTX có thời gian dài nhất 21 năm.
           Có thể thấy rằng quá trình thực hiện đường lối đổi mới kinh tế của Đảng, hoạt động của HTX đem lại hiệu quả thiết thực, thành viên tin tưởng vào HTX. HTX sớm biết ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất, thâm canh nên đạt năng suất chất lượng, hiệu quả cao. Chuyển đổi theo luật, quản lý tốt tài sản, tiền vốn góp của thành viên, hoạt động dịch vụ đảm bảo chất lượng theo yêu cầu của thành viên, giá cả dịch vụ thấp hơn tư nhân.  Tạo nhiều việc làm ổn định, nâng cao thu nhập cho thành viên, đời sống nhân dân từng bước được cải thiện, góp phần không nhỏ vào xây dựng nông thôn mới. HTX thường xuyên tham gia tích cực vào công tác an sinh xã hội, đóng góp các quỹ đền ơn đáp nghĩa, hỗ trợ kinh phí cho địa phương xây dựng nhà bia tưởng niệm, miếu Thành Hoàng, Nhà Văn hóa các tổ dân phố, vườn cổ tích cho bé, nhà tặng bà mẹ Việt Nam anh hùng...Bên cạnh việc quan tâm chính sách, phúc lợi, HTX coi trọng việc đầu tư mua sắm máy móc thiết bị để phục phụ sản xuất kinh doanh. Những năm gần đây HTX đã đầu tư gần 1,7 tỷ đồng cho công tác này. Công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ cũng được HTX chú trọng quan tâm. Hàng năm cử cán bộ tham gia các lớp tập huấn, bồi dưỡng do các cấp tổ chức  để nâng cao trình độ quản lý, chuyên môn, nghiệp vụ cho cán bộ HTX. Thực hiện đóng bảo hiểm xã hội và bảo hiểm y tế cho 10 thành viên HTX.
           Có thể nói, HTX nông nghiệp Thống Nhất, Đồng Phú là một trong những HTX tiêu biểu đi đầu phong trào Nông nghiệp trong toàn thành phố và tỉnh. Được Nhà nước tặng thưởng Huân chương lao động Hạng Ba năm 1994 và Huân chương lao động Hạng Nhất năm 2000. Được UBND tỉnh và Liên minh HTX Việt Nam tặng thưởng nhiều Bằng khen. Năm 2015, được Cụm thi đua 6 tỉnh Bắc Trung Bộ suy tôn là đơn vị dẫn đầu lĩnh vực nông nghiệp, đề nghị Liên minh HTX Việt Nam tặng cờ thi đua xuất sắc.
            Đứng trước yêu cầu, nhiệm vụ của thời kỳ đẩy mạnh Công nghiệp hóa, hiện đại hóa, hội nhập kinh tế quốc tế và định hướng phát triển của địa phương, đòi hỏi HTX phải nỗ lực hơn nữa, năng động, dám nghĩ dám làm, phát huy lợi thế tiềm năng của địa phương, tranh thủ sự lãnh đạo, chỉ đạo của chính quyền các cấp. Phát huy truyền thống yêu nước của quê hương Quảng Bình “Hai giỏi”, cán bộ, thành viên HTX Nông nghiệp Thống Nhất, Đồng Phú tăng cường đoàn kết, phấn đấu đẩy mạnh sản xuất kinh doanh, dịch vụ, phát triển kinh tế, xây dựng nông thôn mới văn minh, hiện đại. Quyết tâm phấn đấu vì mục tiêu dân giàu , nước mạnh, xã hội dân chủ, công bằng, văn minh.
           Ngày 12/12/2015 vừa qua, tại Tổ dân phố 4, phường Đồng Phú, thành phố Đồng Hới, HTX Nông nghiệp Thống Nhất đã tổ chức lễ kỷ niệm 55 năm thành lập HTX (1960-2015). Tham dự buổi lễ có các đồng chí đại diện lãnh đạo: Liên minh HTX tỉnh, phòng Kinh tế, phòng Tài chính-Kế hoạch UBND thành phố Đồng Hới, Đảng ủy, HĐND, UBND, UBMTTQ phường Đồng Phú. Có mặt các đồng chí lãnh đạo HTX qua các thời kỳ cùng các thành viên, người lao động trong HTX. Buổi lễ diễn ra long trọng nhưng đầy ấm áp, tràn ngập tình cảm thân thương của bao thế hệ đã và đang gắn bó cùng HTX, sự chia sẻ những khó khăn gian khổ và những thành quả mà HTX đã đạt được trong suốt chặng đường 55 năm qua.